Detholiad o brosiectau ar draws cymunedau chwarelyddol Gwynedd a gaiff ei adnabod fel ‘LleCHI’. Mae’r enwebiad a  LleCHI yn gyfle i ni ddathlu cyfraniad unigryw tirlun,  cymunedau, busnesau a phobl Gwynedd wrth roi to ar y byd.

Nawdd gan Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, Partneriaeth Eryri ac Arloesi Gwynedd Wledig.

Yn ystod Haf 2021 bydd UNESCO yn penderfynu os yw Tirwedd Llechi Gogledd Orllewin Cymru yn haeddu statws Safle Treftadaeth Byd. Byddai hyn yn golygu fod yr ardal yn Dirwedd Ddiwylliannol gwirioneddol bwysig, yr un mor bwysig â’r Taj Mahal, neu Gôr y Cewri. Byddai’r ardal yn ymuno efo safleoedd Treftadaeth Byd Blaenafon a Dyfrbont Pontycysyllte i gydnabod y cyfraniad pwysig a wnaeth Cymru i’r Chwyldro Diwydiannol, ac yn ymuno â Chestyll a Muriau Trefi’r Brenin Edward yng Ngwynedd fel ail safle Treftadaeth Byd Gwynedd.

Mae’r dirwedd yn arddangos stori anhygoel yr esblygiad o gymdeithas amaethyddol yr ucheldir i un wedi’i ddominyddu gan y diwydiant llechi; gyda trefi, chwareli a chysylltiadau trafnidiaeth yn naddu eu ffordd trwy fynyddoedd Eryri i lawr i’r porthladdoedd eiconig. Tyfodd cymunedau bywiog o amgylch y chwareli. Mae bob un o’r chwe ardal yn cynnwys esiamplau o sut mae pobol leol wedi medru cymryd mantais o gyfleoedd newydd, ac o sgiliau newydd, er mwyn creu dyfodol. Roedd y Gymraeg yn sylfaen i’w diwylliant, eu crefydd a’u gwleidyddiaeth.

Cyngor Gwynedd, ar ran ystod o bartneriaid sydd wedi datblygu’r enwebiad ac ochr yn ochr â’r gwaith hwnnw, sicrhawyd nawdd trwy Cronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol, Cronfa Partneriaeth Eryri ac Arloesi Gwynedd Wledig i weithio ar draws cymunedau chwarelyddol Gwynedd er mwyn ceisio grymuso, ail-gysylltu ac adfywio’r cymunedau hynny trwy dreftadaeth. Mae’r gwaith yma yn cael ei adnabod fel ‘LleCHI’.

Mae’r enwebiad a LleCHI yn gyfle i ni ddathlu cyfraniad unigryw tirlun, cymunedau, busnesau a phobl Gwynedd wrth roi to ar y byd.

Dewch i ddysgu mwy…

www.llechi.cymru

Nodwch: Mae Tirwedd Llechi Gogledd Orllewin Cymru heb os yn hynod ddiddorol, ond yn ôl ei natur yn medru bod yn anghysbell, peryglus a heriol. Mae cyfran sylweddol o’r tirwedd o fewn perchnogaeth preifat ac mae rhywfaint o hyn ar dir ble nad oes caniatâd i fynediad cyhoeddus. Ewch i wefan www.adventuresmart.uk/cy er mwyn darganfod sut i fwynhau eich ymweliad yn ddiogel.

Efallai byddai gennych ddiddordeb yn

Arddangosfa Gelf hawlfraint Rhodri Jones

COFIO: Ffotograffiaeth gan Rhodri Jones

07 September - 02 November 2024

COFIO: Ffotograffiaeth gan Rhodri Jones, gyda chelf ac archifau sy'n dathlu bywyd a gwaith John Ellis Jones (1929-2023), Darlithydd Clasuron a chyn guradur anrhydeddus yr amgueddfa. "Does dim poen mor fawr â'r cof am lawenydd yn y galar presennol" Aeschylus⁠ Ffocws yr arddangosfa yw detholiad o ffotograffau gan Rhodri Jones sydd yn llyfr COFION.  Maen nhw'n ffotograffau teimladwy, llawer o'i dad John Ellis Jones, yn dilyn marwolaeth ei fam, Renée, ac wrth iddo ddatblygu dementia.  Mae'r llyfr hefyd yn cynnwys traethodau byrion gan Angharad Price a Manon Steffan Ros, yn ogystal â cherddi dethol sy'n archwilio colled a galar.  Mae'r llyfr yn archwiliad o alar sy'n bersonol ac yn gyffredinol gan ddod ag ymatebion gwahanol ynghyd sy'n troi galar yn sgwrs.

Arddangosfa Gelf Te Cymreig

Catrin Williams

05 October 2024 - 04 January 2025

Dechreuais arddangos fy ngweithiau celf ar ddiwedd yr 1980au ac ers hynny mae fy ngwaith wedi teithio ar draws y byd. Fe’m magwyd ar fferm fynydd yng Nghefnddwysarn ger Y Bala, ond rwyf wedi byw wrth ymyl y môr ym Mhwllheli ers 1996. Cymreictod - neu yn hytrach y profiad o fyw yn Nghymru - yw un o'r themau cryfaf yn fy ngwaith. Mae'r ddresel, y dillad, wynebau ac arferion y teulu i gyd yn aml wedi gweu drwy'i gilydd ac yn mynnu sylw. Mae atsain o'm tirluniau cynnar o fynyddoedd y Berwyn yn amlwg yn fy ngwaith diweddar er fy mod bellach yn darlunio arfordir a thraethau penrhyn Llŷn, iardiau cychod a thref Pwllheli.

Arddangosfa Gelf

Jac Jones

05 October 2024 - 04 January 2025

Mae arddangosfa fawr o waith Jac Jones, artist, darlunydd ac awdur yn Storiel yn addo bod yn ysbrydoledig ac yn syndod. Mae delweddau Jac yn wybyddus i filoedd o deuluoedd ar draws Cymru –y cymeriad Jac y Jwc a greodd ar gyfer cyfres llyfrau Sali Mali neu weithiau celf ar gyfer llyfrau plant clasurol gan T.Llew Jones fel Lleuad yn Olau ac Y Trysorfa i enwi ond rhai. Efallai y bydd eraill yn synnu gweld gweithiau artistig Jac mewn cloriau record a phosteri theatr. Ers dros hanner can mlynedd, mae Jac a anwyd ym Môn, ac yn parhau i greu gwaith artistig o'r safon uchaf; p'un ai ar gyfer llyfrau plant, cloriau record, cynyrchiadau theatr neu raglenni teledu. Mae ei waith yn gyfarwydd ac eto mae hwn yn gyfle prin i weld ei gelfyddyd yn agos mewn oriel. Bydd llyfrau braslunio, byrddau stori, cymeriadau cyfarwydd a gweithiau celf llai adnabyddus. Gyda'i gilydd, maen nhw'n dangos talent Jac - gallai droi ei law at unrhyw arddull oedd ei angen a fyddai'n cynhyrchu'r canlyniad gorau - yn dyst go iawn i'w greadigrwydd, ei sgil a'i ddychymyg. Mae wedi gweithio gydag awduron enwog fel Gwyn Thomas, T. Llew Jones, Daniel Morden, Mary Vaughan Jones, Emily Huws yn ogystal â Manon Steffan Ros (sydd yn rhannu gwobr Tir Na Nog gyda Jac). Mae wedi ennill gwobr Tir Na Nog bedair gwaith. Mae cydweithrediadau diweddar gyda Manon Steffan Ros yn cynnwys Pobl Drws Nesaf a Dafydd a Dad. Yn ogystal â chydweithio ag eraill, mae Jac wedi ysgrifennu a darlunio nifer o lyfrau fel Betsan a'r Bwlis, Symud Sam a Dianc. Mae gwaith Jac wedi'i gynnwys yn y Premi de Catalonia, cyfeiriadur o ddarlunwyr plant y byd. Mae hefyd yn derbyn gwobr Mary Vaughan Jones am ei gyfraniad eithriadol i lyfrau plant yng Nghymru. Mae ei waith yn parhau i ysbrydoli eraill, gan gynnwys cyd-artistiaid. Dywed Huw Aaron; "I mi, Jac Jones yw artistiaid mwyaf blaenllaw Cymru erioed ,.. Mae'n arwr i mi ... mae wedi bod yn fraint cydweithio ag ef a dysgu ganddo". Bydd yr arddangosfa yn agor ddydd Sadwrn 5 Hydref am 12 hanner dydd, ac mae croeso i bawb. Bydd digwyddiad arbennig, ‘Esperarto’, ar ddydd Sadwrn 19 Hydref am 2pm. Bydd y digwyddiad yn gweld Jac Jones a Huw Aaron yn sgwrsio yn Storiel. Mae hwn yn ddigwyddiad rhad ac am ddim ond â thocyn. Mae tocynnau ar gael yma.